مقدمه
شمردن افرادی که تغییری در دنیای مد ایجاد کردهاند کار چندان سادهای نیست، چرا که هر کسی به نوبه خود تاثیری بر این دنیای پر پیچ و خم گذاشته است. اما امروز قصد داریم که اثرگذارترین آنها را که به نوعی مرزها را جابجا کردهاند برای شما معرفی کنیم.
چارلز ورث فردریک
(Charles Worth Fredricks)
او را بعنوان خالق خیاطی رده بالا یا همان Haute couture میشناسند اما این تمام داستان نیست.
چارلز فردریک در سال 1825 میلادی در انگلیس متولد شد.
او در 21 سالگی هنگامی که زبان فرانسه نمیدانست و تنها 5 پوند سرمایه داشت وارد فرانسه شد. بعد از چند خرده کار خیاطی، با یک شریک سوئدی خانه مد “Worth & Bobergh” را احداث کرد. در سال 1860 پیراهنی که برای پرنسس مترنیخ ساخته بود نظر ملکه فرانسه را جلب کرد و این اتفاق نقطه عطفی در مسیر کاری او شد. از آن پس زنان اشرافزاده و ثروتمند مشتری او شدند و چارلز نیز دست به تغییراتی اساسی در صنعت فشن زد.
او اولین کسی بود که از مدل زنده برای نمایش لباسهای خود استفاده کرد. اولین کسی بود که لیبل مخصوص خود را روی لباسها میدوخت و بجای رفتن به خانه مشتریان، مشتریان به خانه مد او میآمدند و به این شکل بود که اولین کت واکها، اولین مدلینگ و اولین برندسازی مد انجام شد.
او 1200 کارمند داشت و علت آن وسواس زیاد او در جزئیات و تاکید بر دست دوزی تمام قطعات علیرغم وجود چرخ خیاطی بود.
او پف دامنهای زمان خود که بسیار رایج بود و امور اولیه زندگی را هم برای زنان سخت میکرد بشدت کم کرد و بعد از مدتی پیراهنی کاملا راسته تولید کرد که به پیراهن مدل پرنسس مشهور شد.
همچنین قد دامن ها را تا روی مچ پا کوتاه کرد تا بتوانند مدت طولانی تری پیاده روی کنند که حرکتی بسیار رادیکال و عجیب بود.
موزه هنرهای معاصر درباره او مینویسد:”تا قبل از چارلز لباسی وجود نداشت که با دیدنش بتوانید خالقش را حدس بزنید، اما او طبق نظر مشتریانش کار نمیکرد و آنچه که به نظر خود درست بود را طراحی و تولید میکرد”
چارلز فردریک در سن 69 سالگی بر اثر ذات الریه فوت میکند اما اثری که بر دنیای مد میگذارد تا ابد زنده است.
اگر امروز هنری ارزشمند با عنوان Haute couture وجود دارد و بر روی یک لباس بیش از 700 ساعت کار میشود، اگر صنعت مدلینگ وجود دارد و طراحان مد هر روز هنر جدیدی را خلق میکنند، همه و همه مدیون این طراح پیشگام است.
جیکوب دیوس و لوی استراوس
(Jacob Davis & Levi Strauss)
شلوار جین، از محبوب ترین های صنعت مد در تمام دنیا. این اختراع که دنیای پوشاک را برای همیشه تغییر داد ایده آقای جیکوب دیویس بود و با حمایت آقای لوی استراوس به تولید انبوه رسید.
جیکوب متولد لتونی بود و در سن 23 سالگی به آمریکا آمد. او مغازه خیاطی خود را بارها جابجا کرد تا بالاخره در نوادا مستقر شد.
او در این مغازه با استفاده از پارچههای متراکم و سنگینی که از شرکت لوی استراوس میخرید چادر، زین اسب و دیگر محصولات صنعتی تولید میکرد.
یک روز در دسامبر 1870 خانمی به او مراجعه میکند و از او میخواهد که برای همسرش که کارگر قطع درختان است شلوار محکمی طراحی کند و این اتفاق دنیای ما را برای همیشه تغییر داد.
آقای جیکوب شلواری طراحی کرد با پارچه پنبه ای ضخیم که نقاط ضعیف آن را با پرچ محکم کرده بود.
این شلوار خیلی سریع بین کارگران معادن و صنایع محبوب شد.
آقای لوی استراوس به جیکوب کمک کرد تا این اختراع خود را ثبت کند و همچنین اولین مغازه برای این شلوار ها را هم در سانفراسیسکو افتتاح کرد.
گابریل شنل
(Gabrielle Chanel)
غیر ممکن است که بخواهیم در مورد فشن صحبت کنیم و گابریل شنل در این بحث جایی نداشته باشد.
او تنها دست به یک انقلاب نزد، بلکه شنل یک طرز تفکر و یک استایل انقلابی در دنیای زمان خود بود و اثراتش تا امروز و تا ابد در دنیا باقی ست.
گابریل در خانوادهای فقیر در سال 1883متولد شد. مادرش رختشور بیمارستان و پدرش فروشنده دوره گرد بود. وقتی 11 سال داشت مادرش را از دست داد و پدرش او و دو خواهرش را به یتیم خانه سپرد. گابریل در آنجا خیاطی آموخت و بعد از جدا شدن از آنها به کار خیاطی مشغول شد و شب ها نیز در یک کاباره که محل گردآمدن افسران نظامی بود آواز میخواند.
او چون همیشه آواز ” چه کسی کوکو را دیده؟” را میخواند برای خودش نام مستعار کوکو را انتخاب کرد.
او معشوقه فرد ثروتمندی شد و توانست با حمایت مالی او بر آرزوها و رویاهای خود جامه عمل بپوشاند. اولین فعالیت او احداث یک مغازه کلاه سازی بود. اما بعدا به طراحی و دوخت لباس رو آورد و سرمایه زیادی را از عطر شماره پنج خود کسب کرد.
او برای اولین بار استفاده از کرستهای بلند و تنگ زنانه را کنار گذاشت و با پارچه ژرسه و تریکو که در آن زمان تنها برای لباس زیر مردان استفاده میشد به طراحی و تولید لباس پرداخت. این حرکت او موجی از انتقاد و تعجب را در پی داشت اما خیلی زود بعلت راحتی بیشتر مورد قبول واقع شد.
او در سال 1923 کت و دامنی طراحی کرد با پارچه پشمی سبک تویید، هدف او از تولید این لباس، راحتی هر چه بیشتر زنان و کاربردی بودن آن بود. به این منظور از هیچ مواد سفت و اپلی استفاده نکرد، هیچ برش اضافی ای روی قسمت سینه و کمر اعمال نکرد و چهار جیب بزرگ و کاربردی در آن تعبیه کرد.
او میخواست مطمئن شود که زنان در این لباس قادر به انجام هر کاری هستند.
در سال 1926، در دوران افسردگی بزرگ، او پیراهن کوتاه مشکی ساده ای طراحی کرد که مجله وگ آمریکا آن را روی جلد خود به چاپ رساند و این لباس به صدای شنل برای پایان دادن به این افسردگی و برگشتن به مهمانی ها برای هر قشری تبدیل شد و هنوز هم در هر کت واکی از این برند این پیراهن در کنار کت معروف او دیده میشود.
همچنین اگر امروز برنزه شدن به عادتی برای زیباتر شدنمان تبدیل شده، باید بدانید که در زمان کوکو شنل برنزه بودن زشت و حقیر محسوب میشد، چرا که کارگرانی که در مزرعه کار میکردند بعلت آفتاب سوزان برنزه میشدند و این عاملی بود برای شناختن قشر اشرافی از کارگران.
اما کوکو شنل ساعت های زیادی را در لباس های ژرسه و راحت خود در حیاط خانه اش میگذراند و حسابی برنزه میکرد و همین باعث شد تا دیگران نیز به تقلید از او به این کار روی آورند.
گفتن از کوکو شنل را نمیتوان خلاصه کرد، اما همین بس که بدانید به لطف این خانم زنها از پوشیدن لباس های تنگی که به سلامتی شان آسیب میزد و مانع فعالیتشان میشد رها شدند و توانستند به کارو فعالیت مشغول شوند و تصور مردم از زیبایی که با اشرافی بودن برابر بود را کاملا به هم زد.
کوکوشنل یک تفکر جاری در دنیای مد است.
ماری کوانت (Mary Quant)
ماری کوانت را بخاطر شجاعت و جسارتش در دنیای مد میشناسند. اگر شما هم طرفدار دامن های کوتاه و شلوارکهای جذاب و فریبنده و یا به اصطلاح Hot pants هستید باید بدانید که جرات این طراحیهای آوانگارد را خانم ماری کوانت همیشه میگفت جوان ها باید هر چه میخواهند بپوشند و مد را به مثابه یک بازی ببینند.
او در سال 1930 در خانواده ای انگلیسی که هر دو معلم بودند متولد شد. در دانشگاه به تحصیل در رشته تصویرسازی پرداخت و طراحیهای لباس او در مجله هارپر بازار چاپ و توسط کارخانههای آمریکایی خریداری میشد. هر چند که از سال 1950 برای استفاده راحت تر زنان از اتوبوس دامن ها کمی کوتاه تر شده بودند، اما طراحی مینی ژوپ و شلوارک که نماد مد انگلیس شد و المانی از مد دهه 60 میلادی، ایده خانم ماری کوانت بود.
ایو سن لوران
(Yves Saint Laurent)
اگر جاودانگی ممکن بود، ایو سن لوران تا ابد چیزهای جدیدی خلق میکرد.
او در سال 1936 در خانوادهای فرانسوی در الجزایر بدنیا آمد، از کودکی با کاغذ برای عروسک ها لباس میساخت و در نوجوانی برای مادر و خواهرش لباس طراحی میکرد و میدوخت، در 17 سالگی به پاریس رفت و خیلی زود طراحی های او مورد توجه قرار گرفت.
او در تمام مسابقاتی که شرکت میکرد اول میشد، آن هم با وجود رقبایی چون کارل لاگرفلد جوان!!
یک منتقد مجله وگ او را به کریستین دیور معرفی کرد و بعد از مرگ ناگهانی دیور، سن لوران 21 ساله خود را طراح برند دیور دید و البته به خوبی از پس این مسئولیت برآمد.
در سال 1959 توسط فرح دیبا انتخاب شد تا لباس عروسی او را طراحی کند.
بعد از رفتن او به جنگ الجزیره، از دیور اخراج شد و دچار مشکلات روانی پس از جنگ شد و تحت درمان با شوک الکتریکی قرار گرفت.
اما نمیدانست که این پایان، شروعی را برایش رقم میزند که اگر در خانه دیور میماند هیچگاه به سراغش نمیآمد. دوست و شریکش پیر برگه به او کمک کرد تا خانه مد خود را افتتاح کند و این آغاز فعالیت های مستقل سن لوران و اجرای ایده های نابش بود. او ترند ساز دهه 60 و 70 میلادی بود، با طرح هایی به کلی نو، مانند جلیقه های سافاری برای خانم ها و آقایان، شلوارهای تنگ و چکمه های بلند چسبان.
مهم ترین چیزی که سن لوران را به آن میشناسند طراحی تاکسیدوی زنانه زیبایی ست به نام “Le Smoking” این اولین بار بود که کت و شلوار رسمی ای برای زنان طراحی میشد.
همچنین ایده Ready-to-wear نیز توسط او بیان و اجرا شد و او اولین کسی بود که مغازه ready-to-wear برای برند خود احداث کرد و به این شکل لباسهای برندهای لوکس برای همگان قابل دسترسی بود.
طراحیهایی ساده تر و ارزان تر در مقیاس بیشتر برای همه جامعه.
صنعت امروزی پوشاک و سایت Pret-a-porter مدیون این طراح بزرگ و با استعداد است.
سخن آخر اینکه این افراد که همگی انقلابی جاودان در صنعت مد ایجاد کردند، هیچکدام ایده ای از وسعت کاری که میکنند نداشتند.
کوکو شنل از خط تولید کرم های برنزه کننده و دستگاه های سولاریوم، از لباس های ورزشی و راحتی زنان،
جیکوب دیویس از جهان شمولی شلوار کارگری اش و سن لوران از سود هنگفت کمپانی ها از ایده Ready-to-wear او.
پس اگر ایده ای دارید انجامش دهید و علیرغم تمام مخالفت ها راهتان را ادامه دهید، کوکو شنل بعدی، هر کدام از شما میتوانید باشید، با هر ایده ای و در هر صنعتی.
Ala
https://www.navabi.co.uk/the-style-curve/fashion-insider-en/fashion-moments-that-changed-history/