زمینهی کاری: ساخت و طراحی زیورآلات با الهام از آیینهکاری معماری ایرانی
در قسمت اول این مقاله علاوه بر توضیحات مختصری در مورد اهمیت دادن به زیورآلات در استایلهای شخصی، به معرفی و روند شروع کار یک برند ایرانی پرداختیم که طراح آن خانم ملیحه حریری هستند و با نام تجاری harir.craft در اینستاگرام مشغول فعالیت است. در قسمت دوم این مقاله و در ادامهی مصاحبهای که مجلهی مدولادن با ملیحه حریر داشته است، به منابع الهام و ایدهپردازی برخی از مجموعههای این برند و مشکلاتی که با آنها در مسیر کار مواجه بوده است، پرداخته میشود. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

بعد از فراگیری دوران کوید و درست در زمانی که برند حریر در ایران بازار خوبی پیدا کرده بود، ملیحه حریر با ریز شدن در جزئیات اقوام و سبکهای ایرانی مسیر طراحیهایش را کمی تغییر داد و تصمیم گرفت رنگ و پارچه را به محصولات اضافه کند. از طرفی او معتقد است راه برقراری ارتباط با مخاطبان تصاویر هستند بنابراین بخش عکاسی محصولات باید با دقت و وسواس بالایی انجام شود تا محصول را جالب توجه کند، از اینرو او برای ایدههای عکاسی محصولات خود نیز توضیحاتی ارائه کرد. از نظر او عکاسی مجموعه جزء سخت ترین بخشهای کار محسوب میشود چون بسیار مهم هست که تصاویر، بیانکنندهی یک مفهوم ایرانی باشند و یک آیتم کاملا نوستالژی در ارتباط با حال و هوای ایران را در معرض نمایش بگذارند.


حریر به مدولادن گفت: ((اولین مجموعهای که پارچهها را با آینه کاری ترکیب کردم مجموعهی شیلوار بود که ایده ی اولیه آن از منطقهای که در آن به دنیا آمدم و در حال حاضر آنجا ساکن هستم یعنی خراسان شمالی آمد. من از لباس های اقوام کورمانج در اینجا ایده گرفتم، دامنهای بسیار پرچین با مخمل قرمز یا زرشکی که در برخی طراحیها هم دارای نواردوزی در قسمت پایینی دامن هستند و به آن شیلوار میگویند. این دامنها از دوران کودکی در ذهن من بودند و بسیار به آن ها علاقه داشتم، مسافران در این منطقه اکثرا آنها را اجاره میکردند و با آن ها عکس میگرفتند. پس این یعنی این شکل از لباس با این رنگ قرمز مخملی و زیبا برای عموم جالب توجه بود.))



مجموعهی دیگری که بعد از شیلوار به آن پرداخت، دارای سنجاق سینههایی بود که در آن از جوراب پاریزین شیشهای زنانه کمک گرفته بود. برای عکاسی اون مجموعه از جوراب شیشهای زنانه استفاده کرد که این جورابها برای او نماد زنانگی بودند ویادآور مادر و مادربزرگش. کلید مجموعهی دیگری که ملیحه نامش را دامن دارها گذاشت، در دوران اوج کوید، افسردگی جمعی، ناامیدی، حال بد عمومی و فضای وهمآور حاکم بر جامعه، زده شد. در این مجموعه از پارچههای تافتهی هندی با یک دنیا رنگ، زری دوزی و نقش و نگار استفاده کرد و به صورت یک دامن کوچک آنها را پایین کارها آورد. او همچنان معتقد بود برای ایجاد شادی جمعی نیازمند رنگ و نقش هستیم. ایدهی عکاسی این مجموعه به اواخر اسفند ماه برمیگردد زمانی که حریر به خانهی مادربزرگش رفت و آنجا با صحنهی قشنگی روبرو شد. ملیحه حریر میگوید: ((وقتی رسیدم به منزل مادربزرگم، دیدم آقای پنبهزن مشغول پنبه زدن لحافهای قدیمی است که مادربزرگم آنها را باز میکند. دیدن این صحنه برای من خیلی جالب بود، برای منی که عکاسی مستند اجتماعی میکردم. برخی از لحافها رو انتخاب کردم و به مادربزرگم گفتم لطفا به اینها دست نزنید که عکاسی کنم و اون لحافها همانهایی هستند که در تصاویر دیده میشوند. این مجموعه برای بهار طراحی و ساخته شده بود. از نظر من در صنایع دستی لحاف دوزی کم لطفی شدهاست و من این عکاسیها را بسیار دوست دارم.))






مجموعهی دیگری که حریر در مورد آنها صحبت کرد، آینههایی بود که در ساختشان از بندهای مخمل با گره استفاده شده بود. منبع الهام او برای این طراحی آویز های گرهدار در صنایع دستی ترکمن و کورمانج بودند. اقوامی که صنایع دستی، لباس محلی، موسیقی و رقصشان برای حریر بسیار غنی است چون از کودکی با این اقوام بزرگ شده است و همیشه برای او اینهمه اصالت جذاب بوده و هست.


از مشکلاتی که برند حریر با آن دست و پبجه نرم میکند، تهیهی مواد است که با توجه به تحریمها و محدودیت بازار این وسایل، از یک دورهای به بعد، خیلی سخت یافت میشوند. او میگوید هر بخش و هر قسمت از کارها را از یک نقطهی ایران و بعضی بخشها را حتی از خارج از ایران تهیه میکند. روز به روز این موضوع جدیتر و سختتر می شود و یافتن آینهها، پارچهها و ورشوها، هرکدام، دردسرهای زیادی به دنبال دارد. جالب است بدانید که تنها بخش کوچکی از مواد اولیه در بازار پایتخت یافت میشود و سایر مواد از قسمتهای دیگر ایران که گاهی حریر برای تهیهی آنها مجبور به سفر حتی تا سیستان بلوچستان است. از مشکلات دیگری که برای تهیهی این زیورآلات وجود دارد، یافتن همکار مناسب است. چراکه ساخت زیورآلات آینهکاری سخت است و نیاز به وسواس، حساسیت و دقت بسیار بالایی دارد. او گفت: ((به جز مادرم که همکار و همراه همیشگی من بودند، لطف دوست دیگری از شروع دوران فراگیری کوید شامل حال من شد و در بخش آینه کاری محصولات به من کمک می کنند. تقریبا یک سال هست که از ۲ نفر دیگر کمک میگیرم و در حال حاضر ۵ نفر ثابت در بخش ساخت محصولات کار می کنیم. بخش پایانی کارها عموما با خودم هست و گاهی با این مشکل مواجه میشوم که برخی کارها جوری که میخواستم پیش نرفته است و مجبورم خودم از صفر تا صد را دوباره بسازم.))


خانم ملیحه حریر در مورد شخصی سازی محصولاتشان گفت این امکان برای مشتریان وجود دارد که در چهار چوب مواد و فضای کاری گروه هنری حریر بتوانند با رنگها و جزئیات قابل تغییر، یک محصول را برای خودشان به صورت شخصی سفارش دهند. حریر گفت ساخت محصولات را در ابتدا از منزل شخصی خود در تهران شروع کرده، بعد در بجنورد از طبقهی پایین خانه او فضای کارگاهی آن بهره بردند و در حال حاضر یک فضای کارگاهی جدا در نظر گرفتند تا همه در کنار هم آنجا کار کنند. باتوجه به اینکه اولین محصولات حریر در گالریهای خارج از ایران به معرض نمایش گذاشته شد و استقبال بسیار خوبی داشت، برخی از کانسپت استورها در خارج از ایران همچنان به صورت آنلاین از این گروه خرید میکردند، اما ملیحه حریر در ادامه می خواهد محصولاتش را به صورت مستقل و بدون واسطه در خارج از کشور به فروش برساند و نمایندگیهای مختلفی در اروپا، کانادا و امریکا داشته باشد.
حرف آخر او برای برندهایی است که در داخل ایران کار میکنند، او به مدولادن گفت: ((برخی برندها فکر میکنند کپی کردن کارها و محصولات برندهای دیگر ایرانی یا خارجی، بهترین مسیر و مطمئنترین راه برای ارائه و فروش کارهایشان است. حتما با خود میگویند بقیه یک مسیری را رفتند، آزمون و خطا کردند و به نتیجه رسیدند، پس ما هم همان راه را پیش بگیریم. اما ایران پر از منابع الهام متفاوت است که با بهرهگیری از آنها میتوانند بهترین محصولات طراحی شده از فکر و ایده و تفکر خودشان را ارائه کنند. ایران آنقدر غنی از فرهنگ و اصالت است که اگر سایر موسسان برندها کمی بخوانند، تفکر کنند و در مورد اقوام، صنایع دستی و معماری ایرانی تحقیق کنند، میتوانند ایده های بسیار جذابی برای بازخوانی و کاربری مجدد این منابع الهام دارشته باشند به طوریکه در فضای بین المللی در خارج از ایران معرفی شوند.پس اگر برای ایده گرفتن از هنر اصیل ایرانی استفاده کنیم و در آن دقیق شویم، حوزهی هنر کاربردی مدرن در بازار ایران بسیار موفق تر از حال حاضر خواهد بود.))



در انتها ما نیز در مدولادن برای این بانوی خلاق، خوشفکر و خوشایدهی ایرانی آرزوی موفقیت میکنیم و امیدواریم برند دستسازههای حریر از برندهای بسیار موفقتر از حال حاضر در داخل کشور و فضای بینالمللی باشد.